6. SINIF SOSYAL BİLGİLER SINAVA HAZIRLIK ÇALIŞMASI
- Dört halife devrine Cumhuriyet Dönemi de denilmektedir. Bunun nedeni halifelerin seçimle iş başına gelmeleridir.
- Emeviler Arap milliyetçiliğini benimsedikleri için Arap ırkından olmayanlara mevali(köle) muamelesi yapmışlardır.
- Bu durum Türklerin İslamiyet’e geçmesini yavaşlatmışlardır.
- Abbasiler Türkler için Samerra şehrini yapmışlardır.
- Bedir savaşından sonra esirlerin 10 çocuğa okuma yazma öğretmeleri karşılığında serbest bırakılması İslamiyet’in eğitime verdiği önemi göstermektedir.
- 21 Mart’ta baharın gelişinin Türk dünyasında kutlanmasına Nevruz denir.
- Çin egemenliğine girmek istemeyen Hunların, Avrupa’ya geçerek önlerine çıkan kavimleri zorlamasına kavimler göçü denir.
- Ülke hanedanın ortak malıdır anlayışı taht kavgalarına, taht kavgaları da devletin yıkılmasına sebep olmuştur.
- Devleti yönetme yetkisinin Tanrı tarafından verildiğine inanılırdı. Buna da KUT inancı denir.
- Türk sözü ilk kez Kök Türk devletini kuran ve bu devletin temelini oluşturan topluluğun adı olarak Orhun yazıtlarında kullanılmaktadır. Orhun yazıtları Türk tarihi ve edebiyatı ile ilgili ilk yazılı kaynaklardır.
- Mete Han orduyu onlu sisteme göre düzenleyen ilk hükümdardır. Türk ordusunun temellerini atmıştır.
- Yerleşik hayata geçen ilk Türk devleti Uygurlardır. Mani dinini benimsemeleri için savaşçı özelliklerini kaybetmelerine neden olmuştur
- Hunların Oğuz Kağan Destanı, Göktürklerin Bozkurt ve Ergenekon, Uygurların Göç ve Türeyiş Destanı, İskitlerin ise Alp Er Tunga Destanı vardır.
- Tarihin ilk dönemindeki Türkler göçebe bir hayat yaşadıkları için tarihi eser, tapınak, han ve hamam gibi eserler bırakmamışlardır.
- Fırat ve Dicle nehirleri arasındaki bölgeye Mezopotamya denir.
- Tarihte ilk yazılı antlaşma Hititler ve Mısırlılar arasındaki Kadeş antlaşmasıdır.
- Malazgirt savaşı ile Anadolu’nun kapısı Türklere açılmıştır.
- Talas savaşında Orta Asya’nın Çin egemenliğine girmesini istemeyen Karluk ve Yağma Türkleri Araplara yardım ederek Arapların savaşı kazanmalarını sağlamışlardır.
- İslamiyeti kabul eden ilk Türk boyu Karluklardır. İslamiyet’i kabul eden ilk Türk devleti ise Karahanlılar’dır
- İlk Türk İslam devleti olan Karahanlıların merkezi Balasagun olmak üzere Bilge Kül Kadir Han tarafından kurulmuştur. İslamiyet’i Satuk Buğra Han döneminde kabul etmişlerdir.
- Gazneliler merkez Gazne olmak üzere Alp Tigin tarafından kurulmuştur. Sultan unvanını kullanan ilk hükümdar Gazneli Mahmut Hindistan’a 17 sefer düzenleyerek, kuzey bölümlerinin İslamiyet’e girmesini sağlamıştır.
- Büyük Selçuklu Devleti adını Selçuk Beyden almıştır. Devleti Tuğrul ve Çağrı Beyler kurmuşlardır.
- Selçuklular en geniş sınırlara Sultan Melikşah döneminde kavuşmuştur. Melikşah adına Celali takvimi düzenlenmiştir.
- Türklerin kitleler halinde İslamiyet’e girişi Talas savaşından sonra olmuştur. Çinlilerden matbaayı ve kâğıt kullanımını öğrenmişlerdir. Bu da kültür etkileşimi olmasına neden olmuştur.
- Türklerin İslamiyet’i kabul etme nedenleri:
- a-Cennet ve cehennem kavramının Türklerde İslamiyet öncesinde de olması
- b-İslamiyet’teki cihat(din adına yapılan savaşlardır ve tüm dünyaya İslam yayılmak istenir) fikriyle cihan(Türklerin tüm dünyayı yönetme isteği) fikrinin bağdaşması
- c-Türklerde İslamiyet öncesinde de hem ahiret inancı hem de tek Tanrı inancının olması
- d- Hırsızlık, zina her iki dinde de büyük günahlardandır.
- e-Abbasilerin hoşgörülü tutumları
- Orta Asya’da bilinen ilk Türk devleti Asya Hun devletidir.
- Türkiye 26-45 doğu meridyenleri, 36-42 kuzey paralellerindedir.
- Haritalarda ölçeğin paydası küçüldükçe ayrıntı artar. Ölçeğin paydası büyüdükçe ayrıntı azalır. Haritalardaki küçültme oranına ölçek denir.
- Hititler Tanrılarına hesap vermek için Anal adı verilen yıllıklar hazırlamışlardır. Böylece tarafsız tarih yazıcılığı başlamıştır.
- Sümerlilerde Ziggurat adı verilen tapınaklar gözlem evi olarak kullanımmış bu da Sümerlilerin Astronomiye önem verip ilgilendiklerini gösterir.
- İlk çağ uygarlıklarında hür düşünce İyonya’da vardır. Bu nedenle pek çok tarihçi, filozof ve bilim adamı yetişmiştir.
- Paralarda, bayraklarda, fermanlarda hatunun resim veya isminin bulunması kadınların devlet yönetiminde etkili olduklarını gösterir.